OSB’lerde üretim odaklı teknoloji geliştirme bölgelerinin yaygınlaştırılması gerektiğini belirten OSBÜK (Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu) Başkanı Memiş Kütükcü, 2017 yılının OSB’ler için önemli kararların alındığı bir yıl olduğunu söyledi. Röportajımız aşağıda..
2017 OSB’ler için milattır
Öncelikle 2017 yılını değerlendirir misiniz?
2017 yılını değerlendirmeden önce 2016’yı bir hatırlamak lazım diye düşünüyorum. Biliyorsunuz Türkiye 2016’da çok ağır bir ihanet yaşadı, 15 Temmuz FETÖ ihaneti. Bu ihanetin ardından kredi derecelendirme kuruluşları ardı ardına yatırım notlarımızı düşürdü. Hem ekonomide hem de siyasal alanda Türkiye karşıtı tüm lobiler birleşerek, Türkiye’de stres üretmeye çalıştılar. Bir yandan da yakın coğrafyamızdaki çatışmalar devam ediyor ve Türkiye terörle mücadele ediyordu. Tabi tüm bunlar ekonomimizi kısa süreli de olsa etkiledi. Kısa süreli diyorum; çünkü 15 Temmuz’dan sadece 5 ay sonra tüm ekonomik rakamlarımız hızla toparlandı. Sanayi üretimimiz, kapasite kullanım oranlarımız arttı, artmaya devam ediyor.
2017 yılı Türkiye’nin, 2016 yılındaki tüm kayıplarını telafi ettiği ve yeni kazanımlar elde ettiği bir yıl oldu.
2016’da 3. çeyrekteki yüzde 1.3 daralmanın etkisiyle büyümemiz yüzde 2.9’da kalmıştı, bu yılın ilk 3 çeyreğinde yüzde 7 büyüdük. 3. çeyrekte yakaladığımız yüzde 11.1’lik büyüme ivmesiyle dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi haline geldik. Sanayicilerimiz de yüzde 2.6 ile bu büyümeye son yılların en güçlü katkısını verdi. Bu büyümeyi motive eden en önemli faktörler, sanayicilerimizin azminin yanı sıra, hiç kuşkusuz 2017 yılına girilirken hükümetimizin KGF kefaleti ile sağladığı kredi artışı ve güçlü teşviklerle yarattığı olumlu finansal koşullar oldu.
2017 OSB’ler açısından nasıldı?
2017’de Türkiye her alanda devlet-millet el ele vererek neleri başarabileceğini ortaya koydu. OSB’ler açısından da böyleydi. 1 Temmuz’da yürürlüğe giren Üretim Reform Paketi OSB’lerimizin üzerinden 1 milyar liralık yük aldı.
Üretim Reform Paketi, Türk sanayisi için, OSB’ler için bir milattır. Yıllarca konuştuğumuz pek çok mesele bu paketle artık sorun olmaktan çıktı. OSBÜK olarak biz de Üretim Reform Paketinin hazırlanmasından sonuna kadar sürece hep katkı verdik.
Sanayicilerimizin, belediyelerden hafta sonu çalışma ruhsatı alma zorunluluğu kalktı. İşletmelerimizin organize sanayi bölgelerinde yapacakları yatırımlarda, yatırım maliyetinin azaltılması amacıyla arsa tahsislerinden damga vergisi kaldırıldı.
OSB’ler ve diğer planlı sanayi bölgelerindeki işletmelerimiz emlak vergisinden muaf tutuldu. Yıllardır söylediğimiz TRT payı da kaldırıldı. Yine OSB’lerden KOSGEB payı kaldırıldı. Ayrıca bu paketle 2002 yılında OSB’lerin kendi aralarında yardımlaşmalarını sağlamak amacıyla kurulan OSBÜK’e de ‘özel hukuk tüzel kişilik’ kazandırıldı. Bu düzenleme organize sanayi bölgelerinin temsil kabiliyetini artırdı. OSBÜK olarak artık OSB’lerimizi daha kurumsal bir yapıyla temsil ediyoruz. OSB’lerimizin sorunlarının çözümünde daha etkin rol alıyor, bölgelerimizi ve ülkemizi hep beraber büyütmeye, yeni başarı hikayeleri yazmaya devam ediyoruz. Bunların hepsini toplarsak, 2017 OSB’ler için bir milattır.
OSB’ler hakkında rakamsal bilgiler verir misiniz?
Öncelikle şunu ifade etmek isterim; Türkiye organize sanayi bölgeleri uygulamasıyla ilk OSB’nin 1961 yılında Bursa’da kurulmasıyla tanıştı. Yani 56 yıllık bir OSB serüvenimiz var. OSB’lerimiz bu 56 yılda, dünyaya örnek olacak başarılara imza attı. Şu anda ülkemizin en başarılı üretim rejimi haline gelen OSB’lerimiz dünyada örnek üretim üsleri olarak gösteriliyor.
Ülkemizin dört bir yanına yayılan organize sanayi bölgelerimizin her biri kendi bölgelerinde kaldıraç etkisi gösteren üretim merkezleri haline geldi. Şu anda 80 şehrimizde 324 organize sanayi bölgesi var.
Organize sanayi bölgelerimizde 52 bine yakın fabrika üretim yapıyor ve OSB’lerimiz bir milyon 730 binin üzerinde istihdam sağlıyor.
OSB’lerin nitelikleri ile ilgili neler söylersiniz?
Organize sanayi bölgeleri Türkiye’nin sanayi üretimine, istihdamına ve ihracatına çok ciddi katkı veren, pek çok konuda lokomotif hale gelmiş planlı sanayi bölgeleridir. Artık OSB’ler konusunda dünyaya örnek, model bir hale geldik. Ancak yapmamız gereken şeyler de var. Teknoloji üretimi bunların başında geliyor.
Organize sanayi bölgelerimizin niteliklerini daha yukarıya taşımamız, OSB’lerimizin teknoloji üretim seviyelerini her geçen gün geliştirmemiz gerekiyor. Bunun için de OSB içinde üretim odaklı teknoloji geliştirme bölgesi kurulmasına ilişkin çalışmaları hızlandırmamız, teknoparkların OSB’ler içinde kurulmasını özendirmemiz lazım. Ayrıca OSB içinde kurulmuş teknoloji geliştirme bölgelerine sanayicilerimizi mutlaka dahil etmemiz, Ar-Ge kabiliyeti olan firmaları buralara kurucu ortak yapmamız lazım. Yani firmaların TGB aidiyetini sürekli kılmak durumundayız. Bu çalışmayı başlatmış veya çalışmakta olan OSB’lerimiz elbette var. Ama süreci hızlandırarak rekabet gücümüzü artırabilirsek, geleceğin Türkiye’sini daha sağlam bir şekilde inşa edebiliriz diye düşünüyorum.
Geçtiğimiz yıl Sivas’ta bir mesleki eğitim zirvesi yaptınız? OSBÜK mesleki eğitim konusunu önemsiyor. Önümüzdeki dönemde neler yapacaksınız bu konuda?
Evet önemsiyoruz. Bu dönem mesleki eğitim konusu bizim öncelikli çalışma alanlarımız arasında. Eylül ayında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız, Milli Eğitim Bakanımız ve OSB’lerimizin yoğun katılımıyla Sivas’ta çok önemli bir Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi gerçekleştirdik. Son derece verimli bir programdı.
Bu konu çok önemli. Bugün sanayiyle meslek liselerinden mezun olan gençlerimizin nitelikleri arasında bir uyumsuzluk var. Buna bir de insanımızın üretimle, sanayiyle ilgili tutumunu eklersek, genç işsizlik oranımızın neden yüksek olduğunu daha iyi anlarız. Bugün Türkiye’de üretim çağında olan 5 milyon insan, üretime dahil değil. Peki üretime dahil olanları, yeterince nitelikli hale getirebildik mi? Maalesef hayır.
Bizim öncelikli yapmamız gereken, gençlerimizi mesleki eğitime, çalışmaya, üretmeye yönlendirmek. Geçtiğimiz günlerde Sayın Cumhurbaşkanımız bu konuda çok güçlü bir mesaj verdi, ‘memur olmayı değil, girişimci olmayı hedefleyin’ dedi gençlere. Bu mesele çok önemli. Nihayetinde iyi bir mesleki eğitim almış her genç, aynı zamanda bir girişimci adayıdır. Dolayısıyla biz gençlerimizi güçlü bir mesleki eğitim sistemiyle çalışmaya, üretmeye, girişim kurmaya motive edebilirsek, bizi kimse tutamaz. Bundan dolayı OSBÜK olarak OSB’lerde mesleki ve teknik eğitim liselerinin sayısını ve niteliğini artıran, iş piyasasının ihtiyaçlarına yönelik insan kaynağı yetiştirmeyi hedefleyen her çalışmayı destekliyoruz.
Ayrıca OSB camiası olarak bakanlığımızın 300 OSB’de 300 teknik kolej projesini de çok yerinde buluyoruz, destekliyoruz.
Tüm dünya 4. sanayi devrimini konuşurken biz bunu ıskalayamayız. Iskalamamak için de ön şart insan kaynağımızı hızla bu sürece uyumlu hale getirmek. İnsan kaynağımızı yeni sanayi devrimine uyumlu hale getirecek niteliklerle donatmalıyız. Şayet biz eğitim sistemimizde ve diğer alanlarda köklü reformlar yapar, sanayimizin önündeki engelleri kaldırmaya devam edersek, yarınlar Türkiye için daha güzel olacak. Biz OSB camiası olarak dün olduğu gibi, bugün de, yarın da elimizi taşın altına koymaya hazırız.