Türkiye’nin tek maket uçak ustası
Menderes Dilbaz
Menderes Dilbaz, maket uçaklara gönül vermiş bir ustamız. Küçük yaşlarda maket yapımına hobi olarak başlayan Menderes Usta gün gelmiş bu hobisini mesleği olarak icra etmeye başlamış. Ve bakın tutku ile keyifle yapılan bu meslek kendisine nasıl bir başarı getirmiş.
Menderes Bey, öncelikle sizi tanıyalım, bize kendinizi tanıtır mısınız?
1973 yılında Çankırı’da doğdum. İlk orta öğrenimimi Karabük’te tamamladıktan sonra babamın işi gereği Konya’ ya tayinimiz çıktı buraya yerleştik meslek lisesini Konya’da okudum 1990 yılında mezun oldum. Ailenin en büyüğüyüm, 5 kardeşiz, babamın erken vefatı sebebi ile benim ve kardeşlerimin iş hayatıyla tanışması erken yaşlarda oldu. Reklam sektöründe bir süre çalıştıktan sonra model ve maket işine başladım şu anda modelleme ve maket üzerine iş yapmaktayım. Bizim hayattan öğrendiğimiz; dürüst çalışmanın başarılı olmanın yolu olduğudur.
Maket uçak nedir?
Maket uçak günümüzde sivil havacılık ve hava kuvvetlerinde bulunan muharip ve gösteri uçaklarının belli oranlarda küçültülmüş ölçeklerde yapılması demektir. Maket yapımında öncelikli olan konu aslına uygun yapılmasıdır. Bu tür maketler süs amacıyla kullanılmaktadır, havacılığa gönül verenler için önemi ve değeri vardır. Çoğunluk model uçakla maket uçak arasındaki farkı bilmemektedir. Model uçak içine döşenen sistemle uzaktan kumanda esilmesiyle uçurulmaktadır ama maket uçakta böyle bir durum söz konusu değildir. Maket uçaklar 1/100, 1/144, 1/72, 1/48, 1/32 gibi ölçeklendirmeleri vardır.
Ne zamandan beri maket uçak yapmaktasınız? Bu ilgi nasıl oluştu?
6 yıldır maketlerle uğraşıyorum, bu işi severek yapıyorum. Bir çocuğun oyuncağıyla oynamasına benziyor sonuçta güzel bir iş ortaya çıkınca mutlu oluyorsunuz. Lise yıllarında gemi maketi yapıyordum, el becerisi o yıllardan gelme daha sonraları bu sektörde bir boşluk olduğunu gördüm ve işi yapmaya karar verdim. Türkiye’de bitmiş hazır maket konusunda boşluk vardı, yurt dışından getirmek gerekiyordu ve pahalı maliyetleri vardı. Bizim yaptığımız maketler ekonomik, her bütçeye uygun, dileyen alıp kutudan çıkarıp masasında sergileyebilir.
Bu uğraş sizin için iş mi yoksa bir hobi mi? Nasıl tanımlarsınız?
Maket işini ilk önceleri hobi olarak yapıyordum sonra talep attıkça ticarete dönüştü. Çeşit, model artmaya başladı, zevkle yaptığım bir iş oldu hobi ticaret ikisi bir arada yürüyor diyebilirim. Yeni bir model çıkarmak, yapmak, bitirmek çok güzel bir duygu. İşe ilk başladığımızda tek bir modelimiz vardı şimdi 15 çeşit uçak modeli yapmaktayız. İstanbul’da bir şubemiz yakın zamanda hizmete girecek, yurt dışına gidecek ürünler için imalat konusunda, bir ayağımız da orada olacak.
Konya’da veya Türkiye’de bu maketlerden yapan var mı?
İmalat ve ticaret olarak yapan yok denecek durumda ama hobi olarak yapan, kutu içi maketleri birleştirip yapan hobi gurupları var. Bu iş el becerisi ve sabır isteyen bir uğraş, çoğu insan alıyor ama sonuçta hayal kırıklığına uğruyor. Bana göre yapılan işin iyisi kötüsü yoktur sonuçta kendisi bir emek sarf ediyor her şey ilk denemelerle olmuyor yaptıkça her gün üzerine koyarak ilerliyorsunuz bir bebeğin emeklemesi, yürümesi, koşmasına benzer.
Maket kalıplarınızı nereden temin ediyorsunuz?
Maket kalıpları konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Konya sanayisi büyük ama çok büyük tutarsızlıklar var, kalıp yaptırmak zor ve meşakkatli. Fiyat konusunda büyük uçurumlar var, zaman konusunda sıkıntılar var. Şöyle bir anım var; ilk işe başladığımda ilk kalıbımı yaptırdığımda 2 ay içinde kalıp biter dediler ama 6 ayda kalıbımı zor teslim aldım. Şu var her kalıpçı böyle mi? Kesinlikle değil. Biz işi bilmeyene gitmişiz, bu da bizim için deneyim oldu. Bazı kalıpları Konya’da bazı kalıpları İstanbul’da yaptırıyorum zor model kalıplarını kendi bünyemde hazırlıyorum.
Maket uçakları kimler talep eder?
Maket uçakları, bizim ürünlerimizi Türkiye’de buluna hava üslerine bağlı filo komutanlıklarına vermekteyiz, hobi ürünlerin satan birkaç şirkete vermekteyiz, NATO Almanya merkezine ve İtalya’ya bağlı birliklerine göndermekteyiz, Amerika hava kuvvetlerine bağlı bir kaç filoya iş yapmaktayız. Maket uçak, havacılığa gönül verenlerin vazgeçilmezidir. Kurum olarak, birlik olarak, kişisel olarak talepler vardır.
Meraklısı bu maketlere nasıl ulaşabilir?
Meraklıları bu tür maketleri hava kuvvetlerine bağlı müzelerde, belli başlı hobi mağazalarında bulabilir. Bizim satışlarımız hava üslerine toptan olduğu için kişisel satışlarımız şuanda fazla yoktur ama havacılık gönüllülerine elimizden gelen yardımı ve desteği her zaman veriyoruz.