Deniz KARATAŞ
İnşaat Mühendisi
TÜM İNŞAAT MÜTEAHHİTLERİ FEDERASYONU GENEL BAŞKAN VEKİLİ
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) MECLİS ÜYESİ
ANTALYA İNŞAAT MÜTEAHHİTLERİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI
Türkiye’de ve Antalya’da 1 yıldır emlak fiyatlarında artış yaşandı. Bu artışın altında yatan nedenler sizce nelerdir?
Konuyu ülke çapında ele alarak başlayalım, o zaman şöyle sıralayabiliriz;
*Mortgage kredileri yani uzun vadeli konut kredilerinin 2007 yılında bankacılık sisteminde devreye girerek vadeyi arttırması sonucu alım gücünü arttırması,
- Son 10 yılda kişi başı milli gelirin 3.000 ABD Dolarından, 10.000 ABD Dolarının üzerine çıkması
- Faiz oranlarının hem küresel bazda hem de Türkiye bazında tarihin en düşük oranlara inmesi,
- Ulaşım projeleri sayesinde daha hızlı seyahat olanağı sağlanan şehrin dış bölgelerindeki uygun fiyatlı projelere olan talepler,
- Köyden kente göçün devam ederek konut ihtiyacını arttırması,
- Mütekabiliyet yasası sayesinde artan yabancı talebi,
- Kentsel dönüşüm ile merkezi bölgelerdeki yenilenen konut varlığı ve düşük vergi imkânları,
- Ekonomik istikrar, ve cari açıkta azalma eğilimi,
Bu saydıklarım tüm Türkiye’yi ilgilendiren nedenler, gelelim Antalya’ ya:
Buna göre Antalya, metrekare başına yüzde 3.02 değer artışıyla Kasım 2015’te konut satış fiyatlarının en fazla yükseldiği il olurken, Mardin ise yüzde 2.02 düşüşle metrekare başına konut satış fiyatlarının en çok azaldığı şehir oldu.
Konut satış ve kiralama fiyatlarına ilişkin Kasım 2016 raporu yayımlandı,” Yeni Konut Fiyat Endeksi” kapsamındaki yeni konut fiyatlarında, Kasım’da bir önceki ay olan Ekim ayına göre yüzde 0.79, geçen yıl yani 2015 in aynı dönemine göre ise yüzde 9.21 artış meydana geldi.
Aynı dönemde, Türkiye’nin 7 metropolünde bir önceki aya göre yüzde 2.68, Türkiye’nin 30 Büyükşehir’inin tamamında bir önceki aya göre yüzde 2.05 artış gerçekleşti.
Yeni Konut Fiyat Endeksi’nin bir önceki aya göre yüzde 0.79 yükseldiğini görüyoruz. Kur ve seçim sonrası siyasi istikrar başlıca unsur. Ayrıca bunun sebebi kur artışına bağlı olarak göreceli ucuz kalan konutlara talebin döviz cephesince cazip olmasıdır.
Arz-talep dengesi serbest bir piyasanın temel parametresidir. Yeni arsaların üretilmemesi konut üretimini olumsuz etkilemektedir. Öte yandan, artan talepleri karşılayamadıkça fiyatların artması kaçınılmazdır. Şehrimiz gelişmekte, hem iç hem de dünya piyasalarınca talep görmektedir. Önümüzdeki süreçte şehrimize ilgi daha da artacaktır. Bu durum karşısında konut satış bedeli veya kira bedelinin artması doğaldır.
Artış devam eder mi?
Evet, edecek. ‘Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakış’ raporunda, Türk konut sektörünün, ekonomik büyümede lokomotif sektör olmaya devam edeceği, konut sektöründe ‘balon’ olmadığı ve varlık fiyatlarını etkileyen birçok unsurun var olduğu saptandı.
Kiralık konut fiyatlarında hızlı bir artış var. Bunu şehrin değerlenmesine bağlayabilir miyiz?
Evet, tabi ki burada bir doğru orantı var. Kasım ayında 30 büyük şehrin tamamını kapsayacak nitelikte hazırlanan Türkiye Kompozit Kiralık Konut Fiyat Endeksi’nde ise bir önceki aya göre yüzde 1.74, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.48 artış gerçekleşti.
Antalya, metrekare başına yüzde 3.08 değer artışıyla bir önceki aya göre kiraların en çok yükseldiği; Mardin ise yüzde 1.85 düşüşle konut kira değerlerinin en çok azaldığı şehir olarak kayıtlara geçti. Yeni konut satış fiyatları kasımda bir önceki aya göre, 1+1 dairelerde yüzde 0.12, 2+1 dairelerde yüzde 0.76, 3+1 dairelerde yüzde 0.80 ve 4+1 dairelerde yüzde 0.20 yükseldi. Bu yükseliş tek bir parametre ile ifade edilemez. Şehirdeki tüm enstrümanların, alt yapının, üst yapının, doğal ve tarihi güzelliklerin, ekonomik ve siyasi vb. parametrelerin tamamının etkisi vardır.
Yurtiçi ve yurtdışı gayrimenkul yatırımcıları Antalya’ya yatırım yapıyor mu?
Evet yapıyor. Antalya’nın konumu ve yeni ticaret kapısı yani tarım, turizm, inşaat başlıkları başta olmak üzere, coğrafi özelliğinden de yararlanarak bir çok yatırımcı şehrimizi tercih ediyor, şehrimizde ayrıca uluslararası fuarlar düzenlenmekte veya dışarıda düzenlenen fuarlara şehrimiz marka şehir olarak katılmaktadır.
G20 ve EXPO organizasyonlarının ve şehrimizde yapılan yapı fuarlarının Antalya’nın değer kazanmasında etkisi olur mu?
Evet, olur. Örneğin; Antalya, Gayrimenkul Proje Geliştirme ve Yatırım Fuarı, 23-26 Haziran 2016 tarihlerinde yüzlerce katılımcısını ve Orta Doğu, Körfez Ülkeleri ve Türk Cumhuriyetlerden on binlerce ziyaretçisini Antalya Fuar Merkezi’nde ağırlayacak. Fuara destek veren büyük kurum ve kuruluşların arasında ANTMUTDER- Antalya İnşaat Müteahhitleri Derneği olarak biz de yerimizi aldık. Bu ve benzeri organizasyonlara her zaman Müteahhitler Birliği olarak sektörümüzün hareketlenmesi ve Araplara konut satışı ivmesinin arttırılması açısından destek veriyoruz. Bu tarz fuarlar ve organizasyonların önemi çok büyüktür. Öncelikle Antalya’daki ve beraberinde Türkiye’deki tüm inşaat firmalarına, müteahhitlere büyük bir iş hacmi ve konut satışı artışı sağlayacaktır. Uluslararası düzeyde gerçekleşecek organizasyonda Antalya’nın ve Türkiye’nin marka inşaat firmalarıyla yer almak bizlere ve çalışmalarımıza büyük katma değer sağlayacaktır. Bu fuar vasıtasıyla Antalya, konut yatırımı anlamında ticari bir merkeze dönüşürken uluslararası bir marka olma yolunda büyük gelişme kaydedecektir.
G 20 ZİRVESİ
Dünyanın en büyük ekonomisine sahip 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu’ndan oluşan G-20’nin Liderler Zirvesi, 15- 16 Kasım tarihlerinde ilk kez Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşti. Bu önemli toplantının hazırlıkları kapsamında Antalya’da, ’G-20 Liderler Zirvesi İl Koordinasyon Kurulu’ oluşturuldu. Büyükşehir Belediyesi ekipleri, havalimanından Belek Turizm Merkezi’ne uzanan 32 kilometrelik karayolunda asfalt, köprü, kaldırım ve peyzaj çalışmaları yaptı.
Telefon, internet ve elektrik sorunu yaşanmaması için de gerekli güçlendirmeler yapıldı.
Zirveyi izlemek üzere tahminen yaklaşık 3 bin basın mensubu şehrimize geldi. Zirveye dünyanın en güçlü ekonomisine sahip 20 ülke başkanının gelmesi şehrimizin tanıtımı açısından oldukça önemli. Sosyal medyada bu toplantı ve şehrimizle ilgili 1 milyon tweet atılarak Antalya’mız bütün dünyada konuşuldu.
Gelelim düzenlenecek olan EXPO 2016’ya;
Şehrimize değer katan yani fiyat artışında etkisi olduğuna inandığımız organizasyonlardan bir diğeri de olimpiyatlardan sonra dünyanın en önemli organizasyonlarından biri kabul edilen Botanik EXPO 2016. Antalya’da 100 ülke hedefi ile başlayan ancak 40 ülkenin şuanda katılacağının beklendiği, 6 ay sürecek olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda Sayın Cumhurbaşkanımız ve Başbakanımızın da Antalya’da ev sahipliğini yapacağı bu organizasyonu takdir ile karşılıyoruz. Ayrıca Aksu ilçemizin de bu sayede isminin tüm dünyada duyulacağını, gelişmeye açık olan bu ilçemizin de 1121 dönümlük ki bu büyük fuar alanıyla şehrimizi ayrıca değerlendirecektir. Yapımı süren 100.7 metre yükseklikte inşa edilen EXPO Kulesi’ni, Kongre Merkezlerini ve tüm yapıları müteahhitlik sektörü olarak yakından takip ediyoruz. Betonlaşma yaşanmadan görsel güzellikleri tabiattan esinlenerek inşa edilmesini, örneğin şehrimizde sık görülen palmiye ağacı şeklinde projelendirilen kulenin tasarımını destekliyoruz.
Şu ana kadar yaklaşık 30 ülkenin kesin katılacağını bildirdiğini biliyoruz. EXPO 2016’ya katılımın daha da artacağını düşünüyorum. Bunun için gerekli tüm desteği vermeye hazırız. Antalya’ya dünyanın çeşitli ülkelerinden her yıl gelen yaklaşık on iki milyon turiste ek olarak, EXPO turizminin de şehrimizdeki konut üretimlerimizi tanıtma imkanımızı yani bir anlamda konut ihracatını yapabilmemizin önünün açılmasına vesile olacağını düşünüyorum.
Ayrıca biz STK’lar dışında da T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, T. C. Antalya Valiliği, Antalya Büyükşehir Belediyesi, Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş, Emlak Planlama ve İnşaat Proje Yönetimi ve Tic. A.Ş, Emlak Yönetim Hizmetleri ve Tic. A.Ş, Gayrimenkul Değerleme A.Ş. gibi kurum ve kuruluşların destekleri de şehrimiz için önemlidir.