Enka Süt Genel Müdürü
Serdar AYDEMİR
Bu sayımızda ‘‘sektör’’ köşemizin konuğu Enka Süt’ün Genel Müdürü Serdar Aydemir, kendisi ile süt sektörü üzerine gerçekleştirdiğimiz röportajımızı sizlerle paylaşıyoruz.
Serdar Aydemir kimdir?
1964 yılında Adana da doğdum. İlköğrenimimi Adana, orta ve lise öğrenimimi Konya’ da tamamladım. 1985 yılında Ankara Üniversitesinde lisans eğitimimi, 1988 yılında Uludağ Üniversitesinde master programını, 2000 yılında ise yine Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünden Doktora programını tamamladım. Yaklaşık 7 yıl (1994-1995 yıllarına kadar) Enka Süt ‘te Üretim Müdürü olarak görev aldım. Bir süre sonra Konya da faaliyet gösteren Şekersüt A.Ş. de İşletme Müdürü ve daha sonra da Genel Müdür olarak görev yaptım. 2000 yılından bu yana Genel Müdür olarak Enka Süt ile birlikteliğim devam etmektedir.
Firmanızın faaliyet alanı nedir ve ne kadar süredir faaliyettesiniz? Firmanız sektörlere hangi hizmetleri veriyor? Üretim tesisleriniz ve üretim kapasiteniz konusunda bilgi verir misiniz?
Enka Süt, 1985 yılında kuruldu, modern ve teknolojik altyapıya sahip tesislerde süt ve süt ürünleri üretimine o yıldan beri devam ediyor. Endüstriyel ve taze ürün grubu olarak iki ana başlıkta üretim yapıyoruz. Konya’nın Karatay ilçesinde yaklaşık 40.000 m2 alanda dünya teknolojisine ve yüksek hijyenik altyapıya sahip olan modern tesislerimizde endüstriyel ve taze ürün grubu olarak iki ana başlıkta üretim yapıyoruz. Endüstriyel grupta günlük yaklaşık 1500 ton, taze ürün grubu dediğimiz nihai tüketiciye ulaşan süt ve süt ürünleri grubunda ise günlük 450 ton hammadde işleme kapasitesine sahibiz.
Enka Süt, Anadolu’da kurulan ilk modern yatırımlardan biri. Bu 26 yıl boyunca şirket nasıl bir gelişim gösterdi?
Sektöre 1985 yılında peynir üretimiyle girip, daha sonra sırasıyla; yoğurt, kahvaltılık ürünler ve Konya’da bir ilki gerçekleştirerek Ereğli ilçesinde Meysüt A.Ş. firması adıyla UHT süt ve meyve suyu üretimi ile büyümemize hız verdik. Daha modern ve teknolojik altyapıya sahip tesislerimizde çok çeşitli süt ürünleri ile üretimimize devam ederek, dünya teknolojisine ve yüksek hijyenik altyapıya sahip olan modern tesislerimizde 100’ün üzerinde ürün portföyü ile üretimimizi sürdürüyoruz. Ulusal ve Uluslararası birçok gıda firmasının tedarikçisiyiz ve taze ürün grubunda tüketicilerin beğendiği bir markayız. Enka Süt’ü giderek büyüyen üretimiyle tüketicisinin yakından tanıdığı, sevdiği ve çok güvendiği bir marka yapmak için yatırımlarımız ve çalışmalarımız devam ediyor.
Hangi ürünleri üretiyorsunuz? Fason üretiminiz var mı?
UHT sütten meyve suyuna, beyaz peynirden kaşar peynirine, yöresel peynirlere, homojenize yoğurt, kaymaklı yoğurt ve süzme yoğurttan ayrana, tereyağından kremaya, krem peynirinden kakaolu fındık kremasına, baldan reçele geniş bir ürün yelpazesiyle taze grup dediğimiz market ürünlerinin üretimini yapıyoruz. Endüstriyel olarak ise sadeyağı (süt yağı) dışında süt tozu, peyniraltısuyu tozu, peynir tozu, yoğurt tozu, laktoz, meyve/sebze tozları gibi birçok süt ve gıda türevli toz ürünlerin üretimini yapıyoruz. Firmaların talep etmesi halinde zaman zaman fason üretimlerimiz de söz konusu olmaktadır.
Firmanızda kaç kişiye istihdam sağlıyorsunuz? Yeni iş imkânları yaratacak mısınız?
İşletmemizde yaklaşık 300 kişiye istihdam sağlıyoruz. Sektör için gayet iyi bir rakam olduğunu düşünüyorum. Ayrıca lise ve üniversite öğrenci arkadaşlarımıza da her yıl staj ve iş bulma imkânı sağlıyoruz. Her geçen gün hızlı bir şekilde büyümeye devam ediyoruz.
Sektöre kattığınız ilkler var mı?
Türkiye’de üretilmeyen süt ürünlerinin fizibilitesini yapıyoruz. 1988 yılında bir ilke imza atarak endüstriyel süt ürünleri üretimini gerçekleştirmeye başladık. Çevreye verildiğinde çevreyi gerçekten olumsuz etkileyen ama içinde bol miktarda süt şekeri ve süt proteini ihtiva eden Peyniraltısuyu’nu Türkiye ekonomisine kazandırdık. Kendi üretimimizden çıkan ve piyasadaki diğer firmalardan gelen tüm peyniraltısularını işliyor ve toz haline dönüştürerek gıda ve yem sanayine veriyoruz. Önceden ithal edilen bu ürünü daha ekonomik olarak piyasa sunarak ülke ekonomisine ciddi katkıda bulunuyoruz.
Sahip olduğunuz kalite belgeleri konusunda bilgi verir misiniz?
Tüm personelimizin özverili çalışmalarıyla 1998 yılında TS-EN-ISO 9002 Kalite Güvence Sistemi Belgesini, 2005 yılında Gıda Güvenliği Sistemi Belgesi olan TSE HACCP 13001 belgesini alarak kalitemizi tescilledik. Devam eden yıllarda ise belgeleri, yeni çalışmalar ile güncelleyerek bu sistemlerin devamlılığını sağladık. Enka Süt olarak, Kalite Yönetimi için TSE ISO EN 9000, Gıda Güvenliği Yönetimi için TSE ISO EN 22000 ve TSE FSSC 22000, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi için TSE İSG OHSAS TS 18001, Çevre Yönetimi için TSE ISO EN 14000 ve Müşteri Memnuniyeti Yönetimi için ise TSE ISO 10002 belgelerine sahip olduğumuzu gururla belirtmek isterim. Üretimde kullanılan hammaddeleri, üretim ve hazırlama yöntemlerini, temizlik ve sağlık şartlarını katı güvenlik kuralları içinde denetleyen, helal ve koşer standartlarla uygunluk içerisinde üretimin yapıldığını belgeleyen “Helal Gıda” ve ‘‘Koşer’’ sertifikalarını da aldığımızı ayrıca belirtmek isterim.
İhracat çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Şuanda Türk süt ve süt ürünleri sektörü için hangi pazarlar öne çıkıyor? Bu pazarlardaki son durum hakkında bilgi verebilir misiniz?
Uzakdoğu’ya ve Ortadoğu’ya süt tozu başta olmak üzere çeşitli toz grubu ürün bazında ihracatımız var. Avrupa ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de bu konuda teşvikler ve destekler arttırılırsa ihracat kapasitemiz artacaktır.
Ülkemizde dış pazarlar, süt ve süt ürünleri sanayisi için ikinci planda kalmaktadır. Bunun nedeni süt ve süt ürünleri sanayimizin birçoğunun iç pazara yönelik kurulmuş olmasıdır. Süt ve süt ürünlerinin kolayca bozulabilen yapıda olmaları nedeniyle ihracatta raf ömrü daha uzun, birim fiyatı yüksek ürünler öne çıkmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de ürün olarak peynir, tereyağı, toz grubu ürünler ve dondurma ihracatları önem kazanmıştır. İhraç pazarları olarak ise özellikle Orta Doğu ülkeleri ile Türk Cumhuriyetleri süt ürünlerimiz için pazar olmaktadır. Bunların dışında ihraç pazarlarımız arasında komşularımızdan Azerbaycan, Orta Doğu ve Körfez ülkelerinden Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar ayrıca KKTC, Irak ve Makedonya yer almaktadır.
Türkiye süt ve süt ürünleri pazarının gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Firma olarak alanınızda yaşadığınız temel sorunlar nelerdir?
Hayvancılık sektöründeki sıkıntılar bize de fazlasıyla yansımaktadır. Devletimiz hem çiftçiye hem de sektöre yönelik teşvik ve desteklerini arttırmalıdır. Ülkemizde nitelikli süt üretiminin artması için tesisleşmeye önem verilmeli ve bu konuda yatırımcılar desteklenmelidir. Türkiye’de ham madde olarak sütün fiyatı Avrupa’daki işlenmiş süt fiyatından yüksektir. Bu farklılık ise haliyle uluslararası pazarda rekabet etmemizi zorlaştırıyor. Süt ürünleri fiyatlarının yüksek olmasının nedenlerinden beklide en önemlisi, belli miktarda sütün ve süt ürünlerinin kayıt dışı piyasada satılmasıdır.
Büyük işletmeler; süt toplama için yapmış oldukları masrafların, süt fiyatının yaklaşık yüzde 15 ’ini oluşturduğunu düşünmektedir. Bununla birlikte, yüzde 15 ’lik bir bölümünün de sütün besin değeri ve kalitesi açısından bir kenara ayrılması gerektiğini belirtmektedirler. Dolayısıyla, bunların toplamı, hammadde fiyatının yüzde 30’una ulaşmaktadır.
Türkiye’nin ilk 500 firması arasında yer alan bir işletmenin Genel Müdürü olarak size göre başarının sırrı nedir? Başarının sürekliliği için neler yapılmalıdır?
Aslında başarının sırrı ve sürekliliği hususunda dikkat edilmesi gereken birçok parametre bulunmakta, önemli olan bunları iş hayatında çalışma tarzına dönüştürebilmek. Öncelikle hedeflerinizi tanımlayın, bunlara ulaşmak için gereken kaynaklara karar verin ve hedeflerinizin sonuçlarını kafanızda canlandırmayı öğrenin. Kendinize güvenin. Önceliklerinizden ve İnançlarınızdan taviz vermeyin. Kendiniz için sorumluluk alin. Girişken ve ikna edici olun. Zihninizi geliştirmek için kitap okuyun. Hoşgörülü olun. Her şeyi sevgi ile yapın, nefret etmeyin, bir şeye karar verdiyseniz yine severek yapın. Zamanınızı iyi idare edin. Başkalarına güvenin ve güvenilmeye layık olun. İsiniz hakkında öğrenebileceğiniz her şeyi öğrenin, gözlemlerinizi tespit edin. Birkaç kez basarisiz olduğunuz fark etmez, size gereken tek bir şey var oda başarmak, siz azim ettikçe mutlaka azim karşılığını verir. Karsınıza çıkacak her şey engel olarak ortaya çıksa yâda görünse bile aslında sizin için gizli bir fırsattır, şöyle ki; o sıkıntılardan kurtulmak için sizleri yeni arayışlara ve hedeflere yöneltir, bunu da başarırsanız sizin için fırsat olur. Bir işte başarıya ulaşmanın şansla ilgisi yoktur, basari özen, düşünce ve çalışma gerektirir.