Ersin Öztürk
Sosyolog – AS- ARDA Araştırma ve Danışmanlık Şirket Sahibi
As- Arda Araştırma ve Danışmanlık Şirket Sahibi, Sosyolog Ersin Öztürk ile gerçekleştirdiğimiz röportajda firmayı tanımanın yanı sıra araştırma şirketleri hakkında da bilgi aldık.
Ersin Bey sizi tanıyabilir miyiz?
Aslen Sivaslı olup 1996 yılında öğrenim amacı ile geldiğim Konya’da öğrenci iken yaptığım meslek olan araştırmacılık mesleğini halen devam ettirmekteyim. Mesleğimdeki tecrübem hem alaylı hem de mektepli olarak 1996 yılına kadar uzanmakta olup yaklaşık 20 yıla ulaşmaktadır.
Öğrencilik yıllarımda gerek uluslar arası araştırma kuruluşlarının bölge temsilciliğini yürüterek gerek se yerel bazda projeler imza atarak sektörde varlık savaşını sürdürdüm. 2010’lu yıllara kadar yerel ve bölgesel bazda araştırma projeleri hazırladığımızda birçok insan için hayal satıyor ve aslında herkesin zaten bildiği bilgileri kendisine para karşılığı veriyorduk.
Bir siyasi kuruluş, bir kamu kurumu ve özel bir şirkete araştırma ve anket argümanları ile gittiğimizde zaten hepsinin hedef kitlesinin düşüncesini çok iyi bildiklerini ve bize hiç ama hiç ihtiyaçları olmadığını gördük. Ta ki aslında o tahminlerinin ve bilgilerinin yetersiz ve sadece yüzeysel olarak kendi fikirleri olduğu fark ettiğinde yöneticiler bizim araştırmalarımıza ihtiyaç duymaya başladılar ve uzun yıllar verdiğimiz mücadele sonunda bugün birçok kamu kuruluşu ile özel sektörde kendimizi kabul ettirmeyi zor olsa başardık.
Burada açıkça söylemek isterim ki tam pes ettiğim ve kimseyi araştırmaların faydalılığına inandıramayacağım dediğim zamanlarda KON TV Genel yayın yönetmeni Nurettin Bay yetişti yardımıma. Konya’yı ve yöneticileri çok iyi tanıması itibari ile ilk etapta beni birkaç doğru kişiye yönlendirmesi başlangıç için yeterli oldu. Buradan kendisine ilk başladığımız zamanlardaki rehberliği ve abiliği için teşekkürlerimi sunuyorum…
As- Arda Araştırma ve Danışmanlık hakkında bilgi alabilir miyiz?
As-Arda 2005 yılında 20 yıllık sektör tecrübesi olan Ersin Öztürk tarafından kurulmuş olup 2005 yılından bu yana Konya Merkezli olarak Türkiye genelinde faaliyet göstermektedir.
Firmamız kurulduğu günden bu yana sosyal, siyasal, akademik, medya tüketici ve tarım araştırmaları gibi birçok alanda hizmet sağlamış olup temel prensiplerinden ve objektifliğinden asla taviz vermemiştir.
Bu değerleri veya ilkeleri sıralayacak olur isek:
Sektörel değerlere ve Etik kurallara bağlılık, Objektiflik, Dışarıya karşı gizlilik-Müşterisine karşı şeffaflık, Zamanlama (ihtiyaçlara planlanan zamanda cevap vermek-Dakiklik ve sözüne sadıklık), Kontrol-Kalite ve Doğru bilgi, Farklı araştırma teknikleri kullanarak her türlü bilgiye bilimsel yollardan ulaşmak, İletişim (Ulaşılabilirlik ve zaman planlamasını müşteri istekleri doğrultusunda gerçekleştirmek
Araştırma şirketlerinin görevleri neler?
Araştırma şirketlerinin görevlerini bir mesleki yani ticari açıdan değerlendirebilir bir de mesleki yani etik açıdan değerlendirebilir. Etik açıdan değerlendirecek olur isek bahsetmiş olduğum değerler veya daha fazlası ile müşterilerine kaliteli hizmet sağlayarak hem müşteriye hem de kamuoyuna araştırma sonuçlarını yani doğruları çarpıtmadan yansıtmak asli görevlerindendir.
Bu değerler doğrultusunda müşterilerine doğru hizmetler sağlayarak çözüm üretebilmek ve strateji geliştirmek araştırma şirketlerinin görevleri arasındadır. Salt veriler ve sonuç tabloları ile tozlu raflarda bekleyecek raporlar hazırlamak yerine strateji üretebilecek raporlar üretmek hedef olmalıdır.
Sizce seçmeni etkileyen faktörler neler? Seçmen neye göre karar veriyor?
Seçmenleri etkileyen faktörlere baktığımızda bunu yerel ve genel seçimler bazında ayrı ayrı değerlendirmek gerekecektir. Şuan gündemimizde genel seçimler olunca ve genel seçim sonrası erken seçim söylemleri dolaşınca bugün genel seçimlerde seçmenleri etkileyen faktörler nelerdir üzerine konuşmak uygun olacaktır diye düşünüyorum.
Genel seçimlerde seçmenleri etkileyen birçok faktörden söz edebiliriz. Bu faktörler bölge özelliklerine nüfusa ve yapıya göre farklılıklar gösterebilmektedir. Toplam il nüfusu beşyüzbin’in altında olan illerde milletvekili adayları etkili olur iken nüfus büyüdükçe milletvekili adaylarının etkisi azalmaktadır. Büyük illerde diğer adı ile büyükşehirlerde seçmen ildeki tüm vekil adaylarından çok partinin ülke genelindeki ve ilindeki vitrin adayına bakmaktadır. Bu doğrultuda aday faktöründen başlayabiliriz.
- Milletvekili adayları: İllerdeki milletvekili adayları seçmen üzerinde etkili olan temel faktörlerden birisi olup, özellikle partiler aday belirlerken anketler ile seçmenlerine inmekte ve aday adayları üzerine araştırmalar yaparak doğru aday tespitini yapmaya çalışmaktadır. Bu adaylar büyükşehirlerde il genelinde çok etkili olmasa da ilçeler nezdinde bölgesel dağılımı temsil edici özelliğe sahip olduğunda ve temsili adaylarında bölgelerinde sevilen istenen kişiler olması durumunda seçmen o partiye pozitif olarak yaklaşır iken aksi durumlarda partiye ideolojik bir bağlılığı yok ise negatif olarak yaklaşmaktadır. İl büyüklükleri üzerine biraz daha somut örnek verecek olur isek Konya ile Karaman ilini karşılaştırdığımızda il genelinde aday faktörü Karaman’da Konya’ya oranla daha etkilidir. Nüfus büyüklükleri açısından küçük illerde aday ön plana çıkarken büyük illerde adayların popüler isimler olması durumunda dahi ön plana çıkması güçleşmektedir.
- Partilerin genel politikaları: En etkili etmen tabii ki parti genel başkanları ve partinin genel politikaları ile seçim vaatleridir. Özellikle siyasetle fazla içli dışlı olmayan ve ulusal medyadan etkilenen rakamsal olarak ciddi bir kitle vardır. Bu kitle adaylara veya bölgesel söylem ve eylemlere çok fazla takılmaksızın ulusal bazdaki söylemler ve eylemler ile hareket etmektedir. Burada parti propagandaları ve parti genel başkanlarına büyük görevler düşmekte olup seçimin kaderini belirleyen ana faktördür.
- Etkisi küçümsenemeyecek bir diğer etmen tabii ki medya araç ve kanallarıdır. Yukarıda bahsettiğimiz yerel ve/veya ulusal bazdaki söylem ve eylemleri doğru medya planlamaları ile seçmenlerinize aktarmalısınız. Partilerin medya araç ve kanallarının etkilerini doğru tespit ederek doğru mecralarda doğru reklamlarla seçmenlerine ulaşması büyün önem taşımaktadır. Özelliklede seçmenin dilinden konuşabilmek ve ihtiyaç ve beklentiyi karşılayacak argümanlara yer vermeniz gerekmektedir.
- Bir araştırma firması olarak kamuoyu araştırma sonuçlarının etkisine değinemeden geçmek olmaz. Burada kamuoyu araştırmalarının ne amaçla yapıldığını doğru anlamak gerekmektedir. Kamuoyu araştırmalarındaki amaç sonuçları ile seçmeni etkilemek için değil araştırma yaptıran kuruluşa strateji sağlamak amacı ile yapılmalıdır ki kamuoyu araştırma sonuçları seçmeni en az etkileyen faktörlerdendir. Seçimler yaklaştıkça aralarında afaki farklar olan kamuoyu araştırmaları görmekteyiz. Bunların bir kısmı yanlış teknikler ile elde edilen veriler olup bir kısmını da yönlendirme anketleri olarak okumaktayız. Yönlendirme anketleri vb. yanlış bilgiler seçmeni çok fazla etkilememektedir. Kamuoyu araştırmaları seçmeni yönlendirmek amacı ile değil araştırma yaptıran kuruluşa strateji sağlamak amacı ile yapılmaktadır.
Şirketlere ne gibi hizmetler vermektesiniz?
Müşterilerimiz sadece şirketler olmayıp kamu kurum ve kuruluşları, odalar, birlikler, siyasi partiler ve bunun yanında tabii ki tüketici ve personel boyutu ile ticari kuruluşlar olmaktadır.
Şirketlere sağladığımız hizmetlerde öncelikle şirket ile ilgili bir fizibilite çalışması yapılmakta olup ihtiyaç olan araştırma modelleri geliştirilmekte ve buna göre yol haritaları hazırlanmaktadır. Genel hizmetlere değinecek olur isek;
- Pazar araştırmaları
- Müşteri memnuniyeti ölçümleri
- Personel araştırmaları
- Reklam etkinlik araştırmaları ve tat testleri
- Rakip analizi ve konumlandırma çalışmaları
Gibi birçok alanda araştırma projesi gerçekleştirip birçok sorunun cevabını müşterilerimiz adına araştırıyoruz.
Araştırmalarınız ve sonuç arasında ki sapma payı nedir? Bu konuda neler söylersiniz?
Araştırmaların espirisi zaten küçük örneklem, minimum bütçe ile en kısa zamanda en doğru bilgiyi sağlayabilmektedir. Örneğin Konya genelin 1.000 civarında Türkiye genelinde 3-5.000 civarında bir anketle seçim sonuçları tespit edilmektedir. %100 seçim sonucunu tutturmanız mümkün müdür? Tabii ki mümkün değildir. Doğru örneklem ve doğru araştırma teknikleri ile ve belirlediğiniz örneklem büyüklüğüne göre genel olarak %2’lik hata payı ile araştırmalar yaparsınız. Türkiye genelinde 5.000 kişilik bir anketle %2’lik sapma ile bir araştırma yaptı iseniz çok başarılı bir çalışmadır. Sonuçlarınız seçim sonuçları ile birebir %2’den çok düşük oranlarla örtüşürse aynı şekilde çok başarılı bir çalışma yapmışsınız ve çok şanslısınız demektir. Bu gün fabrikasyon ürünlere bile baktığımızda 1.000 gr’lık ürünün üzerinde ±50 gr yazmaktadır. Anlık değişen duygular ve seçmenin tamamına ulaşamayacağınızı düşünür isek %2’lik bir sapma sizin araştırmanızı güvenilir kılmak için yeterlidir.
Örneklem tekniklerine bilimsel boyutları ile değinerek okuyucularımızı sıkmadan şunu da belirtmek isterim. Araştırma yapacağınız alan büyüdükçe örnekleminiz alanla birlikte büyümeyip homojen dağılım önem kazanmaktadır. %2’lik sapma payı olan bir araştırmada Konya geneli için 1.500 civarında bir anket uygularken, Türkiye genelinde 5.000 civarında bir anket gerekmekte ve Konya’nın Ereğli ilçesi özelinde bir sonuç elde etmek istiyorsanız Ereğli içinde en az 500 anket yapmanız gerekmektedir.